ΔΕΣΜΕΥΣΗ ΚΑΙ ΑΠΟΘΗΚΕΥΣΗ ΔΙΟΞΕΙΔΙΟΥ ΤΟΥ ΑΝΘΡΑΚΑ

ΔΕΣΜΕΥΣΗ ΚΑΙ ΑΠΟΘΗΚΕΥΣΗ ΔΙΟΞΕΙΔΙΟΥ ΤΟΥ ΑΝΘΡΑΚΑ

Προάγουμε δράσεις μετριασμού της κλιματικής αλλαγής που περιλαμβάνουν τη δέσμευση, τη μεταφορά και την έγχυση διοξειδίου του άνθρακα σε υπόγειους αποθηκευτικούς γεωλογικούς σχηματισμούς.

Τον Απρίλιο του 2022, η ΕΔΕΥΕΠ ορίστηκε ως η αρμόδια αδειοδοτούσα αρχή για τη γεωλογική αποθήκευση του διοξειδίου του άνθρακα (CO₂), καθώς και για την έκδοση αδειών εξερεύνησης και αποθήκευσης CO₂. Συγκεκριμένα, με βάση τον Νόμο 4920/2022 (ΦΕΚ Τεύχος Α' 74/15.04.2022), οι αρμοδιότητες της ΕΔΕΥΕΠ περιλαμβάνουν τη συνολική διαχείριση των δικαιωμάτων του Ελληνικού Δημοσίου για αποθήκευση CO₂ και άλλων αερίων και υγρών, όπως το φυσικό αέριο και το υδρογόνο.

ΤΙ ΕΙΝΑΙ Η ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ CCS;

Η δέσμευση και αποθήκευση διοξειδίου του άνθρακα (Carbon Capture and Storage- CCS) περιλαμβάνει διάφορες τεχνολογίες που στοχεύουν στη δέσμευση εκπομπών άνθρακα από βιομηχανικές εγκαταστάσεις και την αποθήκευσή του σε κατάλληλους γεωλογικούς σχηματισμούς. Το CCS περιλαμβάνει γενικά τρεις διαδικασίες: Τη δέσμευση CO₂ στην πηγή παραγωγής του, τη μεταφορά του, κυρίως μέσω της επαναχρησιμοποίησης αγωγών φυσικού αερίου ή μέσω πλοίων, και την αποθήκευσή του σε γεωλογικούς σχηματισμούς ακόμη και σε κοιτάσματα φυσικού αερίου και πετρελαίου που έχουν εξαντληθεί.

Understanding Carbon Capture Storage in Greece Energy Sector - HEREMA

Το CCS είναι μια τεχνολογία μετριασμού της κλιματικής αλλαγής καίριας σημασίας, καθώς ελαχιστοποιεί σε μεγάλο βαθμό τις ποσότητες εκπομπών CO₂ που απελευθερώνονται στην ατμόσφαιρα από βιομηχανικές διεργασίες μέσα από τη διαδικασία της δέσμευσης CO₂ και της ασφαλής αποθήκευσής του. Η τεχνικά ώριμη τεχνολογία του CCS μπορεί να στηρίξει την απανθρακοποίηση των βιομηχανικών τομέων που παράγουν εκπομπές άνθρακα και επιπλέον αναμένεται να διαδραματίσει κρίσιμο ρόλο στην ανάπτυξη της οικονομίας του υδρογόνου.

Το καθαρό υδρογόνο περιλαμβάνει το μπλε υδρογόνο – που προέρχεται από τη χρήση φυσικού αερίου σε συνδυασμό με τη δέσμευση και αποθήκευση του άνθρακα (CCS) – και το πράσινο υδρογόνο – που παράγεται από ανανεώσιμη ηλεκτρική ενέργεια και ηλεκτρόλυση. Επομένως, τα έργα δέσμευσης και αποθήκευσης CO₂ αναμένονται να είναι καθοριστικά για τη δημιουργία μιας μακροπρόθεσμης στρατηγικής ανάπτυξης υδρογόνου.

ΟΙ ΚΥΡΙΕΣ ΑΡΜΟΔΙΟΤΗΤΕΣ ΤΗΣ ΕΔΕΥΕΠ

Ως η αρμόδια αδειοδοτούσα αρχή για τα έργα δέσμευσης και αποθήκευσης CO₂ (CCS) εντός της Ελληνικής επικράτειας, τα καθήκοντα της ΕΔΕΥΕΠ περιλαμβάνουν τα εξής:

Έλεγχος και αξιολόγηση αιτήσεων εξερεύνησης και αποθήκευσης CO₂ για την έγκριση των απαραίτητων αδειών, διασφαλίζοντας ότι πληρούνται επαρκώς όλες οι τεχνικές, οικονομικές, περιβαλλοντικές και νομικές προϋποθέσεις.
Αξιολόγηση δυνητικών τόπων υπόγειας αποθήκευσης φυσικού αερίου για την εκτίμηση πιθανών γεωολογικών σχηματισμών αποθήκευσης με την αξιοποίηση των υφιστάμενων και επικαιροποιημένων γεωλογικών δεδομένων.
Καθοδήγηση των υποψήφιων αιτούντων στη διαδικασία αδειοδότησης.
Συνεργασία με φορείς εκμετάλλευσης και ανάπτυξης των έργων για την επιτυχημένη ολοκλήρωση τους.

ΝΟΜΟΘΕΤΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ

Τα έργα δέσμευσης και αποθήκευσης άνθρακα (CCS) ρυθμίζονται από την Οδηγία 2009/31/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου της 23ης Απριλίου 2009 για τη γεωλογική αποθήκευση διοξειδίου του άνθρακα, καθώς και την τροποποίηση της οδηγίας 85/337/ΕΟΚ του Συμβουλίου, των οδηγιών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου 2000/60/ΕΚ, 2001/80/ΕΚ, 2004/35/ΕΚ, 2006/12/ΕΚ, 2008/1/ΕΚ και του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1013/2006.

Τα παραπάνω ενσωματώθηκαν στην Ελληνική νομοθεσία μέσα από την Κοινή Υπουργική Απόφαση 48416/2037/2011. Στην απόφαση αυτή καθορίζεται η διαδικασία έγκρισης και απόκτησης των εξής αδειών:

CCS REGULATORY FRAMEWORK & OVERALL STRUCTURE

CCS White Paper.pdf

In April 2023, HEREMA, in collaboration with KPMG, released an extensive White Paper focusing on Carbon Capture and Storage (CCS) technology. The White Paper explores the intricacies of CCS technology, highlighting its capacity to significantly reduce greenhouse gas emissions. It emphasizes the need for a holistic approach to CCS adoption to align with EU and national climate goals. The regulatory landscape within the EU is thoroughly scrutinized, with an emphasis on the necessity for regulatory harmonization and clarity in CCS policies. A comparative analysis of national legislation across EU and EEA countries is presented, advocating for increased cooperation and standardization in CCS policies and regulations. Furthermore, the White Paper offers an in-depth assessment of CCS projects at both EU and global levels, showcasing successful projects and a diverse array of business models applicable to the CCS sector. A qualitative assessment is also conducted to gauge the compatibility of these business models with the Greek context.

In conclusion, the White Paper provides a comprehensive overview of CCS technology, regulatory challenges, and viable business models within the EU and Greek markets. It underscores the urgency of CCS adoption as a pivotal tool in mitigating climate change and achieving both EU and national climate objectives. The findings and recommendations outlined in the White Paper serve as a roadmap for policymakers, industry stakeholders, and investors, guiding them towards a more sustainable and carbon-neutral future.

Διαδικασία αδειοδότησης

1

Καθορισμός περιοχών από την ΕΔΕΥΕΠ όπου είναι πιθανό να υπάρχουν οι κατάλληλοι γεωλογικοί σχηματισμοί αποθήκευσης CO₂

2

Οι ενδιαφερόμενοι φορείς υποβάλλουν αίτηση στην ΕΔΕΥΕΠ για την έκδοση άδειας εξερεύνησης συγκεκριμένου δυνητικού αποθηκευτικού χώρου

3

Μετά τον έλεγχο και αξιολόγηση της αίτησης και εφόσον εγκριθεί, η ΕΔΕΥΕΠ εκδίδει άδεια εξερεύνησης για τη συγκεκριμένη πιθανή τοποθεσία αποθήκευσης CO₂. Ο κάτοχος της άδειας εξερεύνησης έχει το αποκλειστικό δικαίωμα εξερεύνησης της πιθανής τοποθεσίας αποθήκευσης CO₂.

4

Κατά το στάδιο της εξερεύνησης και πριν από τη λήξη της άδειας εξερεύνησης, οι σχετικοί φορείς δικαιούνται να υποβάλουν αίτηση για άδεια αποθήκευσης CO₂, δεδομένου ότι τηρούν συγκεκριμένα οικονομικά και τεχνικά κριτήρια και υποβάλουν τις σχετικές τεχνικές και περιβαλλοντικές εκθέσεις. Ο κάτοχος της άδειας εξερεύνησης έχει προτεραιότητα στην υποβολή αίτησης της άδειας αποθήκευσης για τη συγκεκριμένη τοποθεσία.

5

Εάν η αίτηση αποθήκευσης εγκριθεί, βασισμένη σε μία σειρά τεχνικών και οικονομικών κριτηρίων, εκδίδεται άδεια αποθήκευσης CO2 για τη συγκεκριμένη τοποθεσία, μαζί με μια σειρά απαιτήσεων σχετικά με το σχέδιο εργασιών αποθήκευσης, την παρακολούθηση και τις διαδικασίες κλεισίματος του τόπου αποθήκευσης.

Σημειώνεται ότι η αίτηση για άδεια αποθήκευσης CO₂ πρέπει να συμμορφώνεται πλήρως με όλες τις νομικές απαιτήσεις που ορίζονται στο άρθρο 8 της Κοινής Υπουργικής Απόφασης 48416/2037/201. Επίσης, ο μελλοντικός φορέας εκμετάλλευσης πρέπει να αποδείξει ότι πληροί τις απαιτήσεις για τη λειτουργία της αποθήκευσης, συμπεριλαμβανομένου της συνολικής ποσότητας CO₂ που επιτρέπεται να αποθηκεύεται γεωλογικά, των ορίων πίεσης του ταμιευτήρα, των ανώτατων επιτρεπόμενων ρυθμών και πιέσεων έγχυσης, των απαιτήσεων για τη σύνθεση του ρεύματος CO₂, τη διαδικασία αποδοχής ρεύματος CO₂ και τα μέτρα για την πρόληψη σημαντικών ανωμαλιών, τα οποία είναι επιπρόσθετα του προτεινόμενου σχεδίου παρακολούθησης.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή μπορεί να εκδώσει μη-δεσμευτική γνώμη για το προτεινόμενο σχέδιο αποθήκευσης, προκειμένου να διασφαλίσει τη συνεπή εφαρμογή των απαιτήσεων της Οδηγίας σε ολόκληρη την ΕΕ, ενισχύοντας έτσι την εμπιστοσύνη του κοινού στη δέσμευση και στην αποθήκευση άνθρακα.